we fietsen door het binnenland van Turkije

van Istanbul via Cappadocië naar Sivas

vaak over de vierbaans snelweg, de enige weg, het minst spannend maar ook het minst inspannend

we kamperen in het wild

waar uilen ons wakker houden

in de authentieke dorpjes gelegen aan de kleine bergweggetjes

zijn de mensen ontzettend gastvrij

en vooral ook erg geïnteresseerd

we worden overal uitgenodigd voor çai

en moeten met ze eten en blijven slapen

blijf een week

we communiceren met Google translate

Jo zijn telefoon ligt bij de gastheer en -vrouw

Wen haar telefoon ligt tussen ons in

we pakken onze rust af en toe in een B&B

en laten ons verwennen in een hamam

we nemen de nachtbus van Sivas naar Trabzon

waar we twee weken een huis aan de zwarte zee hebben

Cappadocië

geërodeerd lavagesteente waar mensen 3000 jaar geleden woningen in uitgehakt hebben

prachtige wandelingen door de red- rose- en love valley

er zijn rondritten in Landrovers, oldsmobiel cabrioletten, met paarden en op quads

vanwege het matige weer hebben we geen luchtballonnen gezien

de levensomstandigheden

alle mannen roken, veel

buiten, in de auto, in huis en tijdens het eten

ze vinden het leven zwaar

het pensioen is niet toereikend

je moet hier werken tot je dood

zes tot zeven dagen en 80 uur per week

alle gebouwen zijn aan het afbrokkelen

oud lekkend sanitair en kierende kozijnen

kleden over de versleten bank

de auto’s worden aan de praat gehouden

het eten bestaat vaak uit kaas, olijven, tomaten, komkommer, jam en honing met vers brood, heerlijk brood

het meeste uit de tuin of zelfgemaakt

zure onrijpe abrikozen worden van de boom geplukt en gegeten met wat zout

menemen, een ontbijt met pepers, tomaten en eieren waar je je brood in dipt

Een greep uit één van de vele ontmoetingen

Ali

We hebben anderhalve kilometer gefietst en staan om half tien ‘s ochtend op een kruispunt bij de moskee, een zwarte lucht, we gaan het weer even aankijken. Vanuit een klein fietsenzaakje komen twee mannen geïnteresseerd naar onze fietsen kijken. We worden uitgenodigd voor çai. De fietsen kunnen onder het afdak staan. Eén van de mannen, een pompbediende, vraagt en kletst ons met Google de oren van het hoofd, tot hij op zijn brommer stapt om naar zijn werk te gaan. Ali, de andere man en eigenaar van de fietsenwinkel vertelt dat hij fietsers in huis gehad heeft. Hij nodigt ons ook uit om bij hem thuis te blijven. We geven aan dat we na de bui door willen. Het gaat hard regenen en de lucht blijft donker. Wen wil toch graag gebruik van zijn aanbod maken. Als we dat vertellen veert Ali op en moet met zijn hele kunstgebit breeduit lachen. Hij belt met zijn vrouw en de duim gaat omhoog. Er komen diverse mannen op bezoek in zijn winkel, vaak alleen çai drinken. De voorste ruimte is de werkplaats en het plafond hangt vol met banden en wielen van kinderfietsen. Buiten staan 15 kinderfietsen met lekke banden en verroeste kettingen, sommigen zonder stuur of zadel. Achter de werkplaats is een ruimte met voorraad. ‘Kom’, gebaart Ali mij, achter het magazijn is nog een ruimte met een keuken en een tafel met stoelen en allerlei machines. ‘Hier werken we in de winter als er buiten sneeuw ligt’. Hij maakt kooitjes, ooievaars van hout, tafels en stoelen. Trots laat hij het zien. Weer in de winkel moet ik op zijn stoel achter het bureau gaan zitten. Ik voel een aangename warmte bij mijn benen. Er staat een klein elektrisch kacheltje warme lucht te blazen. Terwijl wij aan de çai zitten moet er een band van een kinderfiets geplakt worden en komen nog een paar fietsjes voorbij waarbij wat aan gesleuteld moet worden. Maar Ali leent ook een klopboormachine uit en auto’s met kleine mankementen komen voorbij. Zijn jongste zoon, 22 jaar en het ene been langer dan het andere, werkt ook in de zaak. De bumper van een auto wordt met metalen plaatjes weer op zijn plek vastgemaakt. Ali stuurt zijn zoon met wat geld op pad. De zoon komt terug met een tas boodschappen. ‘Hou je van scherp?’ vraagt Ali en maakt een soort gevulde hete kippensoep in zijn keukentje. Ik maak de tonijnsalade die we vanmorgen voorbereid hebben. De zoon wordt weer met geld op pad gestuurd en komt terug met brood. We eten met z’n vieren, Ali, zijn zoon en wij, in de achterste ruimte aan tafel. Uit de koelkast komen groenten in het zuur, we eten heerlijk. Het is een vermaak om te zien wat er op een dag in de winkel gebeurt. Om een uur of vier zegt Ali ‘ik heb een uur werk, jullie moeten hier blijven’. En om vijf uur komt hij aan in zijn oude blauwe Renault. Zijn vrouw stapt ook uit, een vriendelijke kleine breedgebouwde vrouw met linksboven nog twee tanden in haar mond. We moeten achter hun aan fietsen naar hun appartement, ‘hier vlakbij, de brug over en dan rechtsaf’. Ze hebben een ruim appartement, gelukkig op de eerste verdieping. We laten de fietsen in het openstaande voorportaal van de entree staan, nemen de nodige tassen mee en zitten bij Ali en zijn vrouw op de bank. We kunnen het aardig pratende houden met Google en een natuurprogramma op de achtergrond op tv. Als de oproep tot gebed klinkt gaat het geluid van de tv uit. Ali gaat zijn ‘zonden’ van zich afspoelen en in zijn slaapkamer bidden. Ali gaat ‘s morgens om 5 uur via de moskee naar zijn werk, tot 5 uur ‘s middags, elke dag. Vakantie kennen ze niet, ‘Ik ben nog nooit in Istanbul geweest. Van je pensioen kun je niet leven dus moet je wel doorwerken. We gaan achter ons appartement op het terrein van de gemeente groente verbouwen. Daar zegt de gemeente toch niets van’. Ze hebben nog twee zoons, 28 en 30 jaar, ze wonen in Kayseri. We krijgen beide zoons via whatsapp te spreken. De zoons hebben geen vrouw, dat is wel een beetje een probleem, volgens de islam blijven de ouders verantwoordelijk voor hun ongetrouwde zonen. Moeder gaat eens per week naar Kayseri om een oogje in het zeil te houden en om schoon te maken. De oudste zoon werkte in het magazijn van een farmaceutische industrie. Om meer geld te verdienen gaat hij in een textielzaak werken. Zes dagen per week, een contract van 80 uur. Hij wil graag naar Duitsland of Nederland, maar het is enorm moeilijk en duur om een paspoort en visum te krijgen. Moeder, die de hele tijd in de keuken bezig was, zegt dat het eten klaar is. We gaan in de keuken aan tafel. Vleesballetjes in bouillon, heel smakelijke courgette, manti, Turkse ravioli met yoghurt en chilisaus, een groene salade en natuurlijk brood. Ali heeft het in no time op. We zitten goed vol na de drie schaaltjes. Ali wijst op zijn buik ‘dit noemen we de Turkse spier. Wat jullie doen, fietsen, zou ik niet kunnen, ik zou omvallen van vermoeidheid en mijn hart zou het begeven’ zegt hij en steekt nog een sigaret op. Een potige buurvrouw komt met haar verlegen tweelingdochters kijken wie er bij de buren zijn. Ze was beneden met melk bezig. Als ze vertrokken is laat ze haar dochters verse melk brengen die de vrouw van Ali kookt. We drinken nog een glaasje hete melk, waar een vel op zit, en tegen negen uur gaan we slapen.